Cmentarz żydowski w Karczewie

Cmentarz żydowski w Karczewie został utworzony w połowie XIX wieku. Stanowił miejsce pochówku aż do czasu drugiej wojny światowej., kiedy to większość społeczności żydowskiej Karczewa zamordowano w Treblince, a sam cmentarz został miejscem wykonywania egzekucji. Macewy były w tamtym okresie niszczone i używane do utwardzania dróg i brzegów rzek. Po zakończeniu wojny na cmentarzu w Karczewie pochowano około 200 osób zamordowanych w czasie wojny w sanatorium “Marpe”, których ciała ekshumowano z poprzednich miejsc pochówku. Formalnie cmentarz zamknięto w 1964 roku.

W drugiej połowie XX wieku, kiedy zmarł dozorca cmentarza, nasiliła się dewastacja karczewskiego kirkutu. Macewy niszczono i kradziono, a na jego terenie bawiły się dzieci i imprezowicze. W latach osiemdziesiątych, podczas budowy przepompowni, naruszono fragment wzgórza co spowodowało osunięcie się wielu grobów.

W 2002 roku dzięki współpracy różnych osób oraz instytucji wzniesiono ogrodzenie wokół cmentarza, który ma prawie 2 hektary powierzchni. Pierwotnie teren cmentarza znajdował się w znacznej odległości od innych zabudowań, jednak obecnie znajduje się pośród budynków mieszkalnych. Niestabilne, piaszczyste podłoże przyczynia się do postępującego zapadania się grobów i odsłaniania szczątków.

Na terenie cmentarza znajdziemy ponad 400 nagrobków, w tym ohel Awrahama Jehoszuy Heszla syna Mordechaja Twerskiego zmarłego w 1914 r. Ohel, czyli niewielki grobowiec żydowski. Najstarsza macewa jest z 1876 roku. Dominują nagrobki z inskrypcjami hebrajskimi, jednak znajdziemy także kilka w języku polskim i rosyjskim. Na stronie Fundacji Dokumentacji Cmentarzy Żydowskich w Polsce znajdziemy skatalogowane ponad 100 nagrobków z cmentarza w Karczewie.